donderdag 6 september 2012

Intensivering van de landbouw de enige oplossing?


 

Intro: Aalt Dijkhuizen, voorzitter van Wageningen UR heeft in een interview met TROUW een groot pleidooi gehouden voor intensivering van de landbouw om de voedselvoorziening in de toekomst veilig te stellen. Nederland als gidsland voor de wereld.


 

Is intensivering van de landbouw de enige oplossing?

het antwoord is ja wanneer je puur kijkt naar de milieubelasting per eenheid product voor een beperkt aantal factoren.

Als je gaat rekenen zul je het zelf zien, intensieve veehouderij heeft inderdaad de minste milieuschade per kg product. Dit heeft alles te maken met de macht van de massa. Het is goed mogelijk dat sperziebonen uit Egypte die per vliegtuig komen, per kg product minder energie kosten dan die kleine hoeveelheden die in een busje in de streek vervoerd worden. Volle auto’s en efficiĆ«nte transportsystemen, daar kun je lokaal bijna niet tegenop. Kijk eens hoeveel water het kost om je eigen andijvie te wassen.
 

Intensivering heeft ook een paar andere kanten die in de rekensom van CO2 per kg buiten beeld blijven, dus toch even een paar kanttekeningen:


·         Intensivering gaat gepaard met ingewikkelde techniek en veel kapitaal, de combinatie van techniek en kapitaal leidt tot een competitie tussen bedrijven met als belangrijke uitkomst: een handvol hele grote bedrijven met in hun portefeuille de techniek en het kapitaal. Kortom: bedrijven met heel veel macht

·         Macht corrumpeert en absolute macht corrumpeert absoluut: de kans dat er misbruik gemaakt wordt van macht op enig moment door een deel van de sleutelpersonen is zo ongeveer 100%. Is het dan niet heel riskant om het systeem zo te ontwerpen dat de macht bij een heel beperkt aantal organisaties en personen terechtkomt?

·         De intensivering heeft door eenzijdige technieken gezorgd voor het verlies van miljoenen ha’s aan vruchtbare grond door erosie en vervuiling en levert nog steeds nieuwe problemen op: miljoenen ha’s in de VS hebben te maken met onkruid dat resistent is tegen Roundup. Blijkbaar kan het systeem zich ook tegen zichzelf keren.

·         Voedseltekort: dat zou je niet zeggen als je ziet hoe kwistig er met voedsel omgegaan wordt. Het heeft niet eens zozeer te maken met de milieudruk van de productie maar met de economische en politieke belangen die verstorend werken

·         De samenstelling van ons voedselpakket: daar is nog zoveel te winnen.

In de voedselproductiesystemen moet ingebakken zitten dat negatieve gevolgen van de productie voor de omgeving direct gevoeld worden binnen het productiesysteem. Dat is de manier om het systeem zelf corrigerend te laten zijn, degene die de keuze maakt moet zelf de gevolgen ervaren, de positieve, maar ook negatieve.

Heeft Dijkhuizen een punt?
Techniek is een prachtig stuk gereedschap dat nog heel veel huidige problemen in de toekomst gaat oplossen, daar ben ik van overtuigd. Daarom heeft Dijkhuizen ook echt wel een punt. In Nederland is een tendens gaande om de landbouw vanuit een nieuw soort romantiek te bekijken die totaal geen oog heeft voor het grotere plaatje. Simpel zwart wit: beton is slecht en gras is goed. Een versimpeling die totaal geen recht doet alle inspanningen van boeren en onderzoekers om betere veehouderijsystemen te ontwikkelen.

Ik vermoed dat Dijkhuizen vanuit dat beeld zijn verhaal gedaan heeft. De knuppel heeft ook wel gewerkt. Ik ben alleen bang dat hij door de manier waarop hij het gedaan heeft, de landbouw van Nederland en alles wat daarbij hoort, inclusief zijn eigen universiteit, geen goed heeft gedaan. Je kunt ‘ongelijk’ krijgen door de manier waarop je je ‘gelijk’ brengt.